De reliekhouders

De relikwieën van Sint-Waltrudis werden sinds haar dood steeds in Mons bewaard, behalve tussen 1794 en 1803. Tijdens die periode waren de kanunnikessen met de relikwieën naar Duitsland gevlucht om te vermijden dat de revolutionaire soldaten ze in beslag zouden nemen. Sinds 1250 bevinden het hoofd en het lichaam van Sint-Waltrudis zich in twee verschillende reliekhouders, om haar zo toegankelijker te maken voor bezoekers.

De reliekbuste

De reliekhouder waar het hoofd van Sint-Waltrudis zich in bevindt. Initieel werd haar hoofd bewaard in een reliekhouder die door Margaretha II van Vlaanderen werd geschonken, toenmalig hertogin van Henegouwen. Echter verdween deze reliekhouder in 1794. De reliekhouder die we vandaag terugvinden in de Collegiale dateert uit 1867 en is van de hand van zilversmid Bourdon de Gand. Deze neogotische reliekhouder bestaat uit een zilveren en bronzen luifel en is bezet met gekleurde stenen en bewerkte edelstenen. Deze reliekhouder vervangt de initiële houten houder uit 1804.
 
 

De reliekkist

Het lichaam van Sint-Waltrudis bevindt zich dan weer in een reliekkist. Verschillende reliekkisten hebben reeds de relikwieën geherbergd. De huidige kist is in dezelfde neogotische stijl als de bijhorende reliekbuste. Hij dateert uit 1887 en is gemaakt van verguld brons en versierd met (half)edelstenen, email en cabochons (bewerkte edelstenen). De maker van de reliekkist is de Luikse zilversmid J. Wilmotte. De kist is gemaakt in de vorm van een kerk en toont een aantal vooraanstaande figuren: Christus en de Heilige Maagd met haar Kind (ter hoogte van de frontalen van de kerk), Sint-Waltrudis en haar dochters aan de ene kant en Sint-Vincentius en zijn zonen aan de andere kant. Beide groepen zijn omringd door zes apostelen (langs de twee flanken).
 
 
De reliekkist, boven het hoofdaltaar, overheerst het koor van de Collegiale. De zaterdag voor Drievuldigheidszondag (de eerste zondag na Pinksteren) wordt ze naar beneden gehaald en op de Gouden Koets geplaatst.
 

De afname van de reliekkist van Sint-Waltrudis:

Op zaterdag loopt de Collegiale stilaan vol, om 's avonds volledig gevuld te zijn met belangstellenden. Op dat moment wordt de patroonheilige van Mons naar beneden gehaald en bevindt ze zich tussen de stervelingen. Dit moment vormt een van de hoogtepunten van het weekend en vormt in feite het startsein van de Doudou, de traditionele “Ducasse” van Mons. Deze grootse ceremonie voltooit zich in het bijzijn van een emotionele groep bezoekers, die elk jaar reikhalzend uitkijken naar dit plechtige moment. Omstreeks 20u weerklinken de trompetten, de pauken en de orgels. Bij het sanctuarium trekt een stoet zich op gang, met onder meer “kanunnikessen” van Sint-Waltrudis. De reliekkist wordt op de tonen van Fortem virili pectore naar beneden gehaald. Ook de burgemeester is aanwezig en krijgt van de decaan de taak toevertrouwd om tijdens de processie van de volgende dag de reliekkist goed in de gaten te houden. In afwachting van de processie krijgt het publiek de kans om de zo begeerde relikwie aan te raken. Ondertussen is het Doudou-deuntje overal hoorbaar. Alle belangstellenden en de hele stad neuriën mee met de tonen van de grote kerkorgels.