Het Mundanuem van Mons is een tentoonstellingsruimte en een archiefcentrum dat tot stand kwam door twee Belgische juristen die in het begin van de 20e eeuw een ingenieus systeem uitdokterden om alle kennis van de wereld te verzamelen.
Ze zullen voor altijd deel uitmaken van de ‘groten’ van de 20e eeuw. Paul Otlet en Henri La Fontaine hebben een ‘voor’ en een ‘na’. Deze twee Belgische juristen zijn doordrongen van humanistische waarden en hebben een passie voor bibliografie ... ze krijgen het gekke idee om alle kennis van de wereld te indexeren om zo kennis te verspreiden. Volgens hen zal toegang tot kennis de mens ervan weerhouden om te vechten. Otlet en La Fontaine vinden in 1895 de Universele Decimale Classificatie uit, een indelingssysteem met cijfers om allerlei documenten te classificeren, en een Universeel Bibliografisch Repertorium met bibliografische steekkaarten die volgens hun classificatiesysteem gerangschikt worden. Dit - voor die tijd - revolutionaire systeem wordt ook vandaag nog gebruikt in bibliotheken van 130 landen! Paul Otlet en Henri La Fontaine hebben dus honderd jaar geleden de allereerste zoekmachine op papier uitgevonden in België. De voorloper van Google was geboren.
Beide mannen hebben hun hele leven lang allerlei documenten verzameld: persartikels, foto's, affiches, postkaarten. Ze richten het Internationaal Persmuseum op en nemen deel aan talrijke internationale organisaties en instellingen. Henri La Fontaine krijgt overigens de Nobelprijs voor de vrede toegekend in 1913! Ze richten in Brussel het Wereldpaleis-Mundaneum op en presenteren er elke vorm van kennis aan de hand van hun eigen verzamelingen en die van hun netwerken. Het Mundaneum raakt wat in de vergetelheid na de Tweede Wereldoorlog, maar opent in 1998 opnieuw de deuren in Mons.
De instelling heeft een tweevoudig project: valorisatie van het erfgoed van de twee visionairs en het in vraag stellen van de toegang tot kennis. Het archiefcentrum van het Mundaneum beslaat zowat 6 strekkende kilometer documenten, of ongeveer 10 miljoen stuks. Naast de persoonlijke documenten van de oprichters, zijn er de collecties van het Internationaal Persmuseum, een indrukwekkende iconografische verzameling affiches, postkaarten, glasplaten en drie archieffondsen met betrekking tot pacifisme, anarchisme en feminisme. Dit alles is op aanvraag toegankelijk voor het publiek. Het Mundaneum zet jaarlijks in de museumruimte het werk van de oprichters voort door de huidige maatschappij in vraag te stellen. De problematiek van een eeuw geleden is vandaag meer dan ooit aan de orde. Vormt toegang tot kennis immers geen belangrijke uitdaging voor onze maatschappijen?
Het museum is momenteel gesloten voor werkzaamheden en is weer open in juni 2015.
